Author: guest

Spiebaansteekgereedschap PST en STZ van Safety of Impero

Safety en Impero zijn merknamen van Dormer Pramet die uitfaseren en vanaf 2017 niet meer worden gebruikt. Het assortiment is voor een groot deel opgenomen in de catalogus van Pramet. Echter zijn er enkele gereedschappen uit het oude assortiment die niet in het Pramet-programma worden opgenomen. Dit betreft onder andere de spiebaansteekgereedschappen uit de STZ- en PST-range.

Alternatieve spiebaansteekgereedschappen van Pramet

De PST-serie zijn stootbeitels die in combinatie met STZ-snijkoppen gebruikt worden om inwendige of uitwendige groeven te maken. In de praktijk zijn dit vaak spiebanen, vandaar de term spiebaansteekgereedschap. Deze artikelen worden niet in het Pramet programma opgenomen omdat Pramet zelf over een uitstekend alternatief beschikt. Dit is de PHZ-beitel, die samen met de HZ-wisselplaten met volhardmetalen snijkanten gebruikt wordt voor het axiaal steken van groeven. Hiervan is ook een dubbelzijdige uitvoering beschikbaar. Deze beitel kan tevens aangewend worden in wat modernere toepassingen.

Neem voor meer informatie over alle spiebaansteekgereedschappen contact op met uw Dormer Pramet specialist! Tevens kan u alle catalogi van Dormer Pramet gratis inkijken.

Welke boren zijn geschikt voor aluminium?

Aluminium in zuivere vorm is een zacht materiaal: de verschillende legeringen maken van aluminium echter een veelzijdig en breed inzetbaar materiaal. Het boren in aluminium is met enige kennis van dit materiaal geen enkel probleem.

Aluminium laat zich over het algemeen gemakkelijker verspanen dan staal, omdat het veel zachter is. Bij het verspanen van aluminium is, ten opzichte van staal met een vergelijkbare sterkte, ongeveer 2 tot 3 keer minder vermogen nodig. In het verleden is er weinig aandacht geweest voor het verspanen van aluminium. 

Verspaanbaarheid van aluminium 

De goede verspaanbaarheid levert echter ook bijzondere problemen op, zoals het moeilijk breken van spanen door de grote taaiheid en het sterke ‘kleven’ van aluminiumdeeltjes op het snijgereedschappen. Bij een verspanende bewerking ontstaat tussen het snijgereedschap en het werkstuk een grote wrijving. Vooral bij lage snijsnelheden vormt zich hierdoor een opbouwsnijkant (valse snijkant). Deze ontstaat doordat er materiaal vastkleeft aan het oppervlak van de snijkant, hierdoor veranderen de beitelhoeken en de oppervlaktegesteldheid van het materiaal negatief.

Welke boren kunnen worden gebruikt voor aluminium?

Voor het bewerken van aluminium raden we de volgende boren aan: A520, R120, A002, A510, A553, en de R100.

U kunt voor het selecteren van de juiste boor ook gebruik maken van de product selector: op basis van uw input wordt een overzicht met de meest geschikte boren voor uw specifieke klus samengesteld.

Aanbevelingen

• Het bewerken van abrasieve en slijtvaste aluminium-legeringen (met een siliciumgehalte van meer dan 6%) kan het beste worden gedaan met gecoat gereedschap. 
• Gebruik gereedschappen met een scherpe snijkantgeometrie voor het verspanen van AI-legeringen met een laag Si-gehalte.

Nuttige tips

• Gebruik koelmiddelen voor het verspanen van aluminium.
• Raadpleeg de product selector voor meer informatie. 

 Wilt u meer informatie of afvies van een van onze experts? Neem gerust contact met ons op.

Bent u op zoek naar een geschikte boor waarmee u in RVS kunt boren? Dormer Pramet heeft de oplossing in de vorm van onze Force M-boren. Dit zijn volhardmetaal boren die speciaal zijn ontwikkeld voor het boren in roestvaststaal (M-groep) met als doel het verhogen van de productiviteit. RVS boren met de Force M-boren levert een langere standtijd, een lichter snijdend boorproces en een hogere proceszekerheid op.

Aanleiding voor de introductie van de Force M-boren

Begin 2017 vond de introductie plaats van de universele volhardmetaalboor: de Force X.  Deze is leverbaar in 3xD, 5xD en 8xD boordiepte en levert een hoge productiviteit in een breed scala aan materialen. Daardoor zijn Force X-boren de ideale keus voor algemene toepassingen. Specifiek voor het boren in roestvaste staalsoorten bleek er ruimte voor een boor die nog beter inspeelt op de specifieke verspaningsproblematiek bij het bewerken van roestvaste staalsoorten. Daarom werd de Force M gelanceerd: een boor die geoptimaliseerd is voor het boren in RVS. 

Uitdaging bij het verspanen van austenitisch RVS

Austenitisch roestvaststaal is moeilijker te verspanen dan koolstofstaal, gelegeerd staal en gietijzer. Dit wordt veroorzaakt door de combinatie van lage warmtegeleiding en grote rek. De slechte geleiding van warmte veroorzaakt verharding van het materiaal en daardoor vervorming van de snijkant. De taaiheid is de oorzaak van slechte spaanvorming en afvoer van de spanen, waardoor de snijkantsopbouw groter wordt. De oplossing voor deze problemen was het ontwikkelen van de Force M-boren. Hiermee werd het volgende bereikt:

• Hogere snijkantsterkte om haarscheuren en deformatie te voorkomen
• Lagere snijkrachten om materiaalverharding te voorkomen
• Betere spaanvorming en afvoer bij het boren in nodulaire materialen* zoals austenitisch roestvaststaal en nikkel legeringen (S-groep)

*nodulaire materialen zijn werkstoffen met legeringselementen die zich als bolletjes vrij door het materiaal verspreiden

Alle high performance boren van Dormer Pramet

Force M-boren zijn TiAlN gecoat en beschikbaar in 3xD en 5xD lengtes met koelkanalen. Zoals gezegd zijn de Force M-boren in het bijzonder geschikt voor RVS (AMG 2,1 – 2,4), maar u kunt deze boren ook inzetten voor titanium en titaniumlegeringen (AMG 4,1 – 4,3). Daarnaast zijn ze acceptabel voor materialen in AMG 5,1 – 5,3. Andere families van high performance boren zijn:

• CDX
  • TiN gecoate boren met een 130° punthoek en convexe snijkanten en rechte cilindrische schacht, geschikt voor hogere voedingen dan de Force X-boren maar bij lagere snijsnelheden. Uitstekend geschikt voor staal (AMG 1,1 – 1,6), gietijzer (3,1 – 3,4), aluminium (7,1 – 7,4) en plastics (8,1 – 8,2). Acceptabel voor materialen in AMG 2,1, 4,1 en 5,1.
• Force X
  • TiAlN gecoate boren in 3xD en 5xD lengte, met of zonder koelkanalen en een 8xD versie met koelkanalen. Uitstekend voor staal (AMG 1.1 – 1.6), roestvast staal (2.1 – 2.2), gietijzer (3.1 – 3.4) en aluminium legering (7.2 – 7.4). Acceptabel voor materialen in AMG 2.3, 6.1 – 6.4 en 7.1.
• Hydra-boren met verwisselbare snijkop
  • R950: voor staal (AMG 1.1 – 1.5) en gietijzer (3.3 – 3.4)
  • R960: voor stainless (AMG 2.1 – 2.3), laag koolstofstaal (1.1 – 1.2) en grijs gietijzer (3.1 – 3.2)
  • R970: voor gietijzer (AMG 3.1 – 3.4) en harde gereedschapstalen (1.5 – 1.6)

De geometrie van Force M-boren voor RVS

Het ontwerp van de Force M combineert een aantal eigenschappen die samen de vereiste hoge prestaties bieden ten aanzien van de volgende factoren:

• Positioneringsnauwkeurigheid
• H8 gat tolerantie
• Hoge voedingswaarden
• Lage kosten van de machinale bewerking 

S-vorm en 4-fasen split point

De 4-fasen split point van de Force X is aangepast om de sterkte te verhogen ten behoeve van hogere voedingswaarden. De S-vormige snijkanten bieden een doorlopende snijkant over de kern, waardoor de boor over de volle snijkantlengte snijdt.

Deze geometrieverbetering voorziet in een grotere spaanhoek van de snijkant, waardoor de voeding met 10% tot 20% mag toenemen en waardoor de spaanvorming en krachtverdeling verbeteren. Verder ontwikkelt slijtage gelijkmatiger over de snijkant. De voordelen van deze aanpassing zijn:

• Goede positienauwkeurigheid een superieure gatkwaliteit die nodig is om H8-toleranties te krijgen
• Sterkere randen om beter bestand te zijn tegen de deformatieslijtage
• Betere krachtverdeling, betere prestaties
• Verbeterde spaanvorming

Aanpassing van de hiel

De vorm van de spiraalgroef van de Force M en Force X is speciaal aangepast om de spanen zodanig te krullen en te breken dat de wand van het gat niet wordt beschadigd en de gatkwaliteit voldoet aan de norm voor een hoogwaardige boor.

CTW spiraalgroefconstructie

Dit is een onderscheidend kenmerk dat uniek is voor Dormer Pramet en wat ons onderscheidt van onze concurrenten. CTW staat voor Continuously Thinned Web Technology (doorlopend uitgedunde kern), wat een zeer sterke dwarsdoorsnede levert en tegelijkertijd de drukkrachten tijdens het boren vermindert. Speciaal gevormde slijpstenen worden gebruikt om een verdunning van de kern te produceren, hetgeen in feite een voortzetting is van de normaliter toegepaste puntuitdunning. CTW heeft de volgende voordelen:

• Goede spaancontrole
• Verbeterde proceszekerheid
• Behoud van originele geometrie, ook bij meerdere keren naslijpen (dus meervoudige verlenging van de standtijd bij behoud van productiviteit)

Leppen van de snijkant

In vergelijking met de Force X-boren hebben de Force M-boren een kleinere snijkantsfase, vooral om de boorkrachten te verminderen, waardoor het begin van de materiaalverharding wordt verminderd en de snijwerking wordt verbeterd.

Snijhoek

Een sterkere snijhoek verhoogt de stabiliteit tijdens het boren en vermindert de krachten die vrijkomen bij het doorkomen van de boor bij zowel algemene boor- als kruisgaten.

Inzetgebieden van de Force M-boren voor RVS

De Force M-volhardmetaalboren voor RVS (en titanium) zijn de oplossing bij toepassingen in veel verschillende industriesegmenten. Van general machining tot toeleveranciers en massaproductie. Voor de toepassing gelden enkele voorwaarden:

• CNC-machine met interne koeling van voldoende druk en volume
• Stabiele gereedschapshouders met maximale run-out <0.02 mm voor langere standtijd, productiviteit en gatkwaliteit.  (Aanbevolen houders zijn hydraulische opname, krimphouder en precisie spantanghouders.)
• Stabiele opspanning van het werkstuk

Kenmerken en voordelen van de Force M-boren voor RVS

Kenmerken en voordelen van de R467

De R467 is een volhardmetalen boor met koelkanalen voor boordiepingen tot 3xD in roestvrijstaal en titaniumlegeringen. De R467 heeft de volgende kenmerken en voordelen:

S-vormige 4-vlaks split point – aangepast om de sterkte en penetratiegraad te verbeteren, zorgt voor een goede positienauwkeurigheid en een superieure gatkwaliteit die nodig is om H8-toleranties te verkrijgen. Tevens sterkere snijkanten om beter bestand te zijn tegen de vervormingsslijtage. Betere krachtverdeling, waardoor de prestaties verbeteren en ook de spaanvorming.

Nauwkeurig gelepte snijkanten – verlaagt de benodigde verspaningskracht en vermindert de vorming van een opbouwsnijkant, vergemakkelijkt het snijden wat vooral van belang is bij materialen die de neiging hebben te verharden onder invloed van de bewerking (zoals austenitisch roestvaststaal).

Micro-grain substraat – zeer fijnkorrelig basismateriaal wat een excellente combinatie geeft van hardheid en taaiheid en daardoor ingezet kan worden in een breed scala aan materialen en zeer slijtvast is en een lange standtijd biedt.

PVD TiAlN coating – verhoogt de snijkantstabiliteit en biedt uitstekende slijtvastheid bij behoud van de hardheid bij hoge temperaturen waardoor er een hogere productiviteit en standtijd wordt bereikt.

CTW flute construction – combineert een sterke constructie van de boor met een lagere benodigde kracht om in het materiaal te dringen. Verbetert de spaanvorming en daardoor de proceszekerheid. Bijkomend voordeel is dat de CTW geometrie eenvoudiger is na te slijpen.

Koelkanalen – voor betere afvoer van de spanen en langere standtijd.

Kenmerken en voordelen van de R463

De R463 is een volhardmetalen boor met koelkanalen voor boordiepingen tot 5xD in RVS en titaniumlegeringen. De R463 heeft de volgende kenmerken en voordelen:

S-vormige 4-vlaks split point – aangepast om de sterkte en penetratiegraad te verbeteren, zorgt voor een goede positienauwkeurigheid en een superieure gatkwaliteit die nodig is om H8-toleranties te verkrijgen. Tevens sterkere snijkanten om beter bestand te zijn tegen de vervormingsslijtage. Betere krachtverdeling, waardoor de prestaties verbeteren en ook de spaanvorming.

Nauwkeurig gelepte snijkanten – verlaagt de benodigde verspaningskracht en vermindert de vorming van een opbouwsnijkant, vergemakkelijkt het snijden wat vooral van belang is bij materialen die de neiging hebben te verharden onder invloed van de bewerking (zoals austenitisch RVS).

Micro-grain substraat – zeer fijnkorrelig basismateriaal wat een excellente combinatie geeft van hardheid en taaiheid en daardoor ingezet kan worden in een breed scala aan materialen en zeer slijtvast is en een lange standtijd biedt.

PVD TiAlN coating – verhoogde snijkantstabiliteit en biedt uitstekende slijtvastheid bij behoud van de hardheid bij hoge temperaturen waardoor er een hogere productiviteit en standtijd wordt bereikt.

CTW flute construction – combineert een sterke constructie van de boor met een lagere benodigde kracht om in het materiaal te dringen. Verbetert de spaanvorming en daardoor de proceszekerheid. Bijkomend voordeel is dat de CTW geometrie eenvoudiger is na te slijpen.

Koelkanalen – voor betere afvoer van de spanen en langere standtijd.

Meer weten over boren in RVS of RVS verspanen?

Onze specialisten staan altijd voor u klaar om u te voorzien van persoonlijk advies. Neem contact op voor meer informatie.

RVS verspanen is niet altijd even eenvoudig, temeer omdat er binnen deze algemene noemer verschillende soorten te onderscheiden zijn. In dit artikel gaan we na met welke factoren we rekening dienen te houden bij met name tapbewerkingen, en welke tappen we hiervoor kunnen gebruiken.

Wat is RVS?

RVS is de afkorting van roestvast staal. Het zijn staalsoorten waar ten minste 10.5% chroom aan toe is gevoegd. Chroom is het element wat zorgt voor de corrosiebestendige eigenschappen van RVS. Daarnaast kunnen ook nog andere legeringselementen, zoals molybdeen of nikkel, worden toegevoegd om bepaalde eigenschappen van het materiaal te versterken. Volgens deze metallurgische eigenschappen is er een vijftal categorieën waarin RVS kan worden ingedeeld. Daarnaast wordt het onderscheid tussen de verschillende soorten RVS ook gemaakt door middel van een AISI- of UNS-nummering. De vijf categorieën zijn:

• Austenitisch (AISI serie 200 & 300)
• Ferritisch (AISI serie 400)
• Martensitisch (AISI serie 400)
• Precipitatie-gehard (UNS S…)
• Duplex (combinatie austenitisch – ferritisch)

Om tot een succesvol tapproces te komen is het belangrijk te weten in welk type RVS er getapt gaat worden. Dit kan van invloed zijn op de keuze van de tap en het aanwenden van de juiste snijgegevens. Toch is het mogelijk enkele algemene richtlijnen te poneren.

Voorboren

Omdat de meeste RVS-soorten door de legeringselementen een hoge treksterkte hebben, neigt het materiaal tot klemming, en dus temperatuursontwikkeling. Dit moet bij het bewerken altijd in de gaten worden gehouden, omdat de meeste RVS-soorten bepaalde zelfhardende eigenschappen hebben. Dit betekent dat het materiaal onder invloed van hitte enigszins kan verharden. In het geval van voorboren, zou dit het daaropvolgende tapproces kunnen bemoeilijken. Het is daarom een vereiste om scherp gereedschap en voldoende koelmiddel te gebruiken. Om het tapproces wat volgt te versoepelen, wordt er soms ook geopteerd om 2% groter voor te boren dan de standaard voorboormaat. Dormer boren geschikt voor RVS zijn onder andere de A147 (HSS-E) en de A108 (HSS).

Draadsnijden

Voor het machinetappen in RVS raden we standaard onze materiaalspecifieke SHARK-tappen aan. In dit geval zijn de blauwringtappen de aangewezen oplossing. Deze zijn beschikbaar in een stoomontlaten of gecoate uitvoering, alsook met schilaansnijding voor doorlopende gaten of gespiraliseerd voor blinde gaten. De combinatie van het hoogwaardige basismateriaal en de speciale snijkantafwerking (en eventuele coating) zorgt voor een productief en soepel tapproces. De conische achterslijping van het draadgedeelte zorgt er tevens voor dat bij het omkeren naar de retourgang de tap niet klemt in het gat. Hierdoor zouden de laatste gangen kunnen afbreken. Net zoals bij het boren, is ook bij het tappen de koeling zeer belangrijk. Het voorkomt oververhitting en helpt de spaanafvoer. Een te hoge temperatuur in combinatie met de druk op het gereedschap tijdens het verspanen kan voor snijkantsopbouw zorgen. Daarom is ook hier scherp gereedschap wederom een must. Onscherp gereedschap zorgt voor bijkomende temperatuursontwikkeling, hetgeen juist vermeden dient te worden.

Ook voor handtappen in RVS beschikken wij over een gepaste oplossing. De handtappen E102 hebben eveneens een stoomontlaten oppervlak. Deze behandeling zorgt voor een ijzeroxide laag op het gereedschap waardoor het koelmiddel beter wordt vastgehouden en snijkantsopbouw wordt tegengegaan. Dit type is verkrijgbaar in driedelige set (NO8), evenals een losse eindsnijder (NO3). Meer weten over draadsnijden? Hier leest u alles over draadsnijden.

Tips en aanbevelingen

• Zorg voor voldoende koeling gericht op de plek waar effectief verspaand wordt.
• Bij RVS adviseren wij de voorschreven voorboormaten met 2% te verhogen zodat de klemming wordt verminderd en zodoende ook de ontwikkelde snijkrachten. Dit komt de standtijd ten goede.
• Zorg voor een zo stabiel mogelijke opspanning.
• Maak gebruik van rigid tapping waar mogelijk.
• Gebruik de juiste verspaningscondities passend bij de omstandigheden en RVS-soort. Het is vaak raadzaam de snijsnelheid iets terug te schroeven om de standtijd wat te verlengen.
• Maak de schroefdraad bij voorkeur in een vloeiende, non-stopbeweging.
• Neem altijd uw veiligheid en die van anderen in acht en gebruik vereiste beschermingsmiddelen om letsel te voorkomen.

Gerelateerde producten

Voor het verspanen van RVS raden wij de volgende producten aan:

• SHARK (blauwring)-machinetap voor doorlopende gaten in roestvaste staalsoorten, uit HSS-E-PM-materiaal en voorzien van SuperB coating (E241)
• SHARK (blauwring)-machinetap voor blinde gaten in roestvaste staalsoorten, uit HSS-E-PM-materiaal en voorzien van SuperB coating (E239)
• SHARK (blauwring)-machinetap voor blinde gaten in roestvaste staalsoorten, uit HSS-E-PM-materiaal met stoomontlaten voor betere hechting van snijolie (E238)
• SHARK (blauwring)-machinetap voor doorlopende gaten in roestvaste staalsoorten, uit snelstaal met cobalt toevoeging (HSS-E-PM) en stoomontlatend voor betere hechting van snijolie (E240)
• M Machineroltap HSS-E PM TiN gecoat met smeergroeven, vorm C (E294)
• M Machineroltap HSS-E PM TiN gecoat met koelkanaal, vorm C (E289)
• M Machineroltap HSS-E PM TiN gecoat, vorm E, tolerantie 6GX (E296)
• M Handtap / handtappenset HSS-E met rechte spaangroeven DIN (E102)

Lees voor meer informatie ook eens dit artikel over RVS verspanen. Vraag via onze contactpagina gerust informatie en advies bij uw Dormer specialist, we helpen u graag.

Hoe roestvast staal verspanen?

Wat is roestvast staal?

Roestvast staal is van levensbelang als materiaal voor talloze industrieën over de hele wereld. Ook al bestaat dit materiaal al meer dan 100 jaar, het gebruik ervan is enorm toegenomen sinds het begin van de 21^e eeuw. Door zijn corrosiebestendige eigenschappen is roestvast staal het perfecte materiaal voor talloze toepassingsomgevingen en componenten, zoals in de luchtvaart, algemene techniek, consumentenproducten, olie- en gaswinning, medische toepassingen en de scheepsbouw. De veelzijdigheid ervan blijkt wel uit het feit dat er meer dan 150 verschillende soorten zijn. De meest gebruikte soorten roestvast staal zijn ferritisch, martensitisch, austenitisch, super-austenitisch en duplex. De bijzonderheden hiervan worden later in dit artikel behandeld.

Het belangrijkste legerings element is chroom, dat een ultradun oxidelaagje vormt op het oppervlak. Als vuistregel geldt dat de weerstand tegen corrosie en oxidatie evenredig is met het chroomgehalte. Andere legerings elementen, zoals nikkel en molybdeen, kunnen worden toegevoegd om de structuur te veranderen, de corrosiebestendigheid te verhogen en de sterkte te vergroten.

Ontwikkelingen binnen RVS

Deze toename in de productie en het verbruik valt samen met de vooruitgang en nieuwe ontwikkelingen binnen de industrie van verspaningsgereedschappen. Omdat het bewerken van roestvast staal een moeizaam proces is, hebben fabrikanten veel tijd en middelen geïnvesteerd in het zoeken naar nieuwe wegen om de talloze uitdagingen te overwinnen. Recente ontwikkelingen zijn, onder andere, nieuw ontworpen verspaningsgereedschappen, nieuwe geometrieën, verbeterd koelmiddel en de ontwikkeling van sterkere coatings die de resultaten en standtijden verbeteren. Boren met dunne geleiderand bijvoorbeeld, verkleinen het contact met het gatoppervlak door het minimaliseren van de wrijving tussen de cilindrische geleiderand en de gatwand, waardoor de de warmteontwikkeling en verharding van het werkstuk afnemen.

Positieve puntgeometrieën zorgen voor een uitmuntende breking en afvoer van de spanen, waarbij een speciaal ontworpen kern de voordelen van een maximale stijfheid combineert met ruimte voor een efficiënte spaanafvoer, waardoor het spilrendement toeneemt.

Coatings en koelmiddel

Tijdens de bewerking van roestvast staal vindt een sterke warmteontwikkeling plaats, wat resulteert in plastische deformatie en ernstige kolkslijtage. Een royale stroom van snijvloeistof moet daarom de warmte afvoeren van de snijkant. De snijvloeistof helpt bovendien bij de spaanbreking en verbetert de vormstabiliteit van het werkstuk. Een voldoende aanvoer van koelmiddel is van groot belang, want elke onderbreking in de toevoer kan leiden tot temperatuurfluctuaties. Deze kunnen warmtescheurtjes veroorzaken, waardoor de standtijd kleiner wordt. Verspaningsgereedschappen met inwendig koelmiddel zorgen ook voor een directe temperatuurverlaging en hebben een betere spaanafvoer.

Een titanium-aluminium-nitride (TiAlN)-coating is ideaal gebleken voor het bewerken van roestvast staal, doordat hij zijn hardheid behoudt bij hogere temperaturen. Dit is te danken aan een laagje aluminiumoxide, dat de warmte helpt afvoeren van het verspaningsgereedschap. De grote sterkte van roestvast staal en de hoge rekbaarheid ervan bemoeilijken de spaanbreking nog verder. Hierdoor neemt het risico op trillingen toe. En dat kan een nadelig effect hebben op de oppervlaktekwaliteit van het werkstuk en op de levensduur van het gereedschap of de wisselplaat. Om dit tegen te gaan, moeten de gereedschappen en de werkstukken altijd stabiel en goed opgespannen zijn. Houd de uitsteeklengte altijd zo klein mogelijk, vooral bij het boren of inwendig draaien. Scherpe gereedschappen of wisselplaten met een kleine neus- of hoekradius helpen trillingen te beperken.

Ferritisch en martensitisch

Vanuit het oogpunt van bewerkbaarheid vertonen ferritisch en martensitisch roestvast een gelijkenis met die van ISO P staal. Het normale chroomgehalte is 12% tot 18%, met slechts kleine toevoegingen van andere legerende elementen. Ferritische materialen worden gebruikt in assen voor pompen, stoom- en waterturbines, moeren, bouten, stoomketels, en in de pulpverwerkende en levensmiddelenindustrie. Martensitische staalsoorten kunnen worden gehard en worden om die reden gebruikt voor scherpe snijgereedschappen, scheermesjes en chirurgische instrumenten. De bewerkbaarheid van ferritisch en martensitisch roestvast staal is goed en verschilt niet veel van laag gelegeerde staalsoorten.

Austenitisch en super-austenitisch RVS

Austenitische roestvaste staalsoorten zijn de meest gebruikte ISO M-materialen en goed voor 70% van alle bewerkte roestvast staal. Dit is vooral vanwege hun zeer grote weerstand tegen corrosie. De meest gangbare samenstelling is 18% chroom en 8% nikkel. De weerstand tegen corrosie van staal kan nog worden vergroot door toevoeging van 2% tot 3% molybdeen. Deze staalsoort wordt “zuurbestendig” of type 316 staal genoemd.  Super-austenitisch roestvast staal heeft een nikkelgehalte van meer dan 20%. Austenitische en super-austenitische roestvaste staalsoorten worden gebruikt wanneer een goede weerstand tegen corrosie vereist is. Typische industriesectoren zijn bijvoorbeeld de chemische en de pulpverwerkende en levensmiddelenindustrie. Het wordt ook toegepast in uitlaatspruitstukken van vliegtuigen. Austenitisch roestvast staal vormt taaie, lange, continue spanen die moeilijk breken. Tijdens de bewerking heeft het werkstuk de neiging te verharden en ontstaan harde oppervlakken en spanen die kerfslijtage veroorzaken. Het vormt ook adhesie en snijkantsopbouw, wat leidt tot een slechte oppervlaktekwaliteit en een kortere standtijd.

Ga dit tegen door gereedschappen te gebruiken zonder versleten snijkanten. Deze kunnen anders namelijk de slijtage van het gereedschap versnellen en een breuk veroorzaken. Controleer op gezette tijden of er geen tekenen van slijtage zijn en vervang gereedschappen en wisselplaten regelmatig. Probeer ook stilstand of pauzes tijdens de verspaning te vermijden, omdat zich dan warmte opbouwt en het werkstuk verhardt. Een grote spaanhoek verkleint de warmteontwikkeling, en daarmee het risico op verharden van het werkstuk tijdens het frezen.

Nog meer video’s over roestvast staal 

Bekijk de video Austenitisch roestvast staal – bewerken

Bekijk de video Austenitisch roestvast staal – toepassingen

Bekijk de video Austenitisch roestvast staal – kenmerken

Duplex

Door nikkel toe te voegen aan ferritisch chroomstaal ontstaat een gemengde basisstructuur die zowel ferriet als austeniet bevat. Dit staat bekend als duplex roestvast staal. Duplex materialen hebben een hoge treksterkte en behouden hun grote weerstand tegen corrosie.  Super-duplex en hyper-duplex hebben hogere gehaltes van legerende elementen en een nog grotere weerstand tegen corrosie. Een chroomgehalte van 18% tot 24% en een nikkelgehalte van 4% tot 7% zijn gangbaar in duplex staalsoorten, wat een ferritisch aandeel oplevert van 25% tot 80%. Duplex roestvaste staalsoorten worden toegepast in de chemische, medische, levensmiddelen-, cellulose- en papierindustries en in de bouw, en in processen waarbij zuren of chloor worden gebruikt. Zij worden vaak toegepast in apparatuur voor de offshore olie- en gaswinning. Duplex is over het algemeen slecht bewerkbaar vanwege het hoge vloeipunt en de grote treksterkte. Een hoger ferrietgehalte – boven 60% – verbetert de bewerkbaarheid.

Bekijk de video Duplex roestvast staal – bewerken

Bekijk de video Duplex roestvast staal – toepassingen

Bekijk de video Duplex roestvast staal – kenmerken

Geschikte gereedschappen voor RVS

Dormer Pramet heeft een compleet assortiment van wisselplaten en roterende verspaningsgereedschappen voor het bewerken van roestvaste staalsoorten. Meest recent is toegevoegd het VHM boren assortiment Force M. Deze range volhardmetalen boren bestaat uit 2 types de R467 (3xD) en de R463 (5xD). Betrouwbaarheid en hoge productiviteit zijn de uitgangspunten bij de ontwikkeling van deze serie en in de praktijk bewijst de Force M zich inmiddels bij een groeiende groep trouwe gebruikers.

Meer video’s: RVS bewerken in actie

Bekijk de video – tip voor koeling

Bekijk de video – materiaal verharding

Bekijk de video – voedingstip

Bekijk de video – mechanische eigenschappen roestvast staal

Bekijk de video – overzicht

Dormer Pramet: expert op het gebied van RVS verspaning

Kijk voor alle video’s over verspaning op het YouTube kanaal van Dormer Pramet. Wilt u extra informatie of advies? U kunt altijd contact opnemen met een van onze experts. 

Boren in zilver

Zilver is een product dat relatief zacht is, en wordt bijna altijd gelegeerd met koper of lood om de stevigheid te verhogen. Meestal worden er sieraden van gemaakt of het wordt toepast in industriële toepassingen, zoals printplaten. De A002 HSS spiraalboor en A720 microboor zijn uitermate geschikt hiervoor.

Boren in zilver

Voor een geslaagd boorproces in zilver volstaat een kwalitatieve HSS boor met een scherpe geometrie. Hiervoor bevelen wij onze A002 boren aan. Deze TiN-tip gecoate HSS spiraalboor is voorzien van kruisaanslijping, een dunne ziel en een scherpe punt met een tophoek van 118°. Hierdoor is de boor zelfcentrerend en loopt de boorpunt niet weg. Daarnaast hoeft er bij deze boor nooit voorgeboord te worden. De maatvoering is volgens de norm DIN 338 en de boren zijn verkrijgbaar van 1.0 tot 16.0 mm.

Het komt ook voor dat er in zilver zeer kleine gaten dienen geboord te worden. In dat geval bevelen wij de A720 aan. Deze HSS-E microboor volgens DIN 1899 is verkrijgbaar van 0.15 tot 1.4 mm.

Tips en aanbevelingen

• Het gebruik van scherp gereedschap is ten zeerste aan te raden.
• Voorzie de boor van snijolie – bijvoorbeeld de Dormer SuperCut Spray – voor een vlot proces en tegen het kleven van het materiaal.
• Zorg voor een stabiel en betrouwbaar verspaningsproces met correcte snijgegevens.
• Neem uw veiligheid en die van anderen in acht en gebruik vereiste beschermingsmiddelen.

Vraag gerust informatie en advies bij uw Dormer specialist, we helpen u graag!

Welke gereedschappen zijn geschikt voor het verspanen van Trespa®?

Trespa® is een merknaam van HPL-platen die meestal worden gebruikt als gevelbekleding. Daarnaast bestaan er verscheidene binnentoepassingen. Trespa® heeft een dichte structuur door de combinatie van vezels en bindende kunsthars. Qua eigenschappen vertoont het overeenkomsten met hardhoutmaterialen. Het boren en frezen in dit materiaal zorgt doorgaans voor een hoge slijtage aan het gereedschap. Afhankelijk van de toepassing kan er geopteerd worden voor hardmetalen, dan wel HSS(-E) gereedschap.

Volhardmetalen gereedschappen

Volhardmetalen gereedschappen zijn veel minder onderhevig aan slijtage en daardoor zeer geschikt voor het boren en frezen in Trespa®. Over het algemeen zijn ze wel duurder in aanschaf, waardoor ze het meest aan te bevelen zijn bij computergestuurde toepassingen en/of seriewerk, waar ook de standtijd van het gereedschap van belang is.

Boren

Standaard blanke hardmetaalboren die gebruikt kunnen worden zijn de R100 (volgens DIN 338), of de korte versie hiervan – de R120. Eveneens geschikte boren zijn de TiN-gecoate R510 (of korte uitvoering R520) met een CDX-spiraal. De scherpe geometrie en TiN-coating maken deze boor tot een van de meest kwalitatieve boren voor het bewerken van Trespa®.

Voor het verzinken van gaten in Trespa® kan gebruikt gemaakt worden van de G400, een HM 90° verzinkboor volgens DIN 335C.

Ook centerboren heeft Dormer Pramet in hardmetaaluitvoering, namelijk het type R200.

Frezen

Daar hebben wij veel mogelijkheden in, zowel in 1, 2 en 3 snijders, met en zonder coating in onze 600-serie en 800-serie frezen.

Afhankelijk van de toepassing, kan er voor het frezen in Trespa® gekozen worden voor één-, twee of viersnijders. Betreffende HM frezen voorziet Dormer Pramet hierin een ruime keuze. Hierbij moet vooral naar S600 (S637, S610, S611, S638) en S800 series gekeken worden. Het verdient daarnaast aanbeveling om ook hier weer voor de gecoate uitvoeringen te opteren.

 

HSS(-E) gereedschap

Indien er op minder frequente basis Trespa® verspaand moet worden, is het voordeliger om voor het prijsgunstigere HSS gereedschap te kiezen. Dit neemt niet weg dat ook hiermee op een degelijke manier Trespa® verspaand kan worden.

Boren

De meest universele oplossing is onze A002 boor (of A022 voor de korte uitvoering). Deze TiN-gecoate HSS boor biedt een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding. Daarnaast is er ook het type A510 (A520 in korte uitvoering), die door middel van een ADX-spiraal een wat hogere voeding toelaat. Ook deze boren zijn voorzien van een TiN-coating. De spiraal en coating laten een productiever boorproces toe, aldus biedt deze boor een goed alternatief voor HM boren wanneer de stabiliteit van het boorproces niet gegarandeerd kan worden.

Een ander mogelijk alternatief voor hardmetaalboren is een HSS boor met hardmetalen punt, type A160. Deze combineert de taaiheid van HSS met de hardheid van de hardmetalen elementen, en kan prima gebruikt worden voor de verspaning van Trespa®.

Om te verzinken kan gekozen worden voor:

• G142: 90° HSS verzinkboor met grotere vrijloop
• G570: 90° HSS-E verzinkboor met ALTiCN-coating

Ook voor het centreren zijn er meerdere mogelijkheden:

• A200: HSS: 118° tophoek en 60° verzinkhoek
• A205: HSS met TiN coating: 118° tophoek en 60° verzinkhoek

Frezen

Met betrekking tot frezen in Trespa® wordt doorgaans geopteerd voor hardmetaal frezen. Echter kunnen ook HSS frezen succesvol ingezet worden. Hier geldt opnieuw de aanbeveling om te kiezen voor de gecoate uitvoeringen.

Tips en aanbevelingen

• Gebruik altijd scherp gereedschap voor het boren en frezen van Trespa®.
• Het gebruik van de snijvloeistof is aan te raden.
• Gebruik bij het boren onderlegplaten om beschadiging bij het uittreden te vermijden.
• Gebruik de juiste verspaningscondities.
• Zorg voor een stabiel en betrouwbaar verspaningsproces.
• Gebruik de benodigde beschermingsmiddelen.
• Vraag gerust advies aan uw Dormer Pramet specialist. Wij helpen u graag!

Het boren van gaten in Hardox (300, 400 en 500) is een uitdaging, maar met het juiste gereedschap en respect voor de eigenschappen van het materiaal zeker geen onmogelijke zaak. Meestal gaat het om doorlopende gaten in slijtplaat of slijtdelen van machines waar normaal staal aan extreme slijtage onderhevig is. Kobaltboren of CDX-boren bieden een goede oplossing voor het boren in Hardox.
 

Werkwijze boren in in Hardox

Hardox is zelfhardend. Dat houdt in dat de hitte die ontwikkeld is tijdens het boorproces, ervoor zorgt dat de wand van het gat gehard wordt. Vandaar dat de koeling bij het boren in Hardox een belangrijke factor is. Een overvloedige hoeveelheid koelvloeistof of emulsie koelt zowel het werkstuk als het gereedschap en is een vereiste voor een zo soepel mogelijk boorproces. Daarnaast is het ook bij Hardox aan te raden het gat in één keer op diepte te boren. Het hervatten van een onderbroken boorproces is zeer moeilijk, gezien de zelfhardende eigenschappen. Het opnieuw aanzetten van een boor in een (deels) verhard gat is funest en zorgt voor enorme slijtage

Keuze van de boor

Er bestaan verschillende types boren die goed werken in Hardox. Zoals wel vaker het geval is, zijn volhardmetaalboren met interne koeling op een CNC-machine de meest efficiënte oplossing. Hiermee kunnen ook nog eens aanzienlijke standtijden worden behaald. Maar een CNC-machine is niet altijd voorhanden. In dat geval kan er geopteerd worden voor een HSCo kobaltboor. De meeste kobaltboren in het assortiment van Dormer Pramet hebben een kobaltgehalte van 8%.

 

Volhardmetaalboren

Zonder interne koeling:

• R520: Deze CDX boor heeft een convexe snijkant en een dikke ziel die voor extra stevigheid zorgen. Hierdoor is deze boor optimaal voor gebruik in zowel CNC- als handbediende machines die geen interne koeling hebben. De maatvoering is volgens de korte DIN 6539 uitvoering. De tophoek bedraagt 130 graden. Deze boren zijn beschikbaar van 3.0mm tot en met 16.50 mm.
• R510: Dezelfde boor als bovenstaande maar dan in een langere DIN 338 uitvoering. Verkrijgbaar van 3.0 mm tot en met 14.25 mm.

Met interne koeling:

• R457: Deze Force X boor wordt gebruikt op CNC-machines met interne koeling. De maatvoering is volgens korte uitvoering DIN 6537 – 3xD. De tophoek bedraagt 140 graden. Verkrijgbaar van 3.0 mm tot en met 20.0 mm.
• R453: Idem als bovenstaand, alleen volgens de langere uitvoering DIN 6537 – 5xD. Verkrijgbaar van 3.0 mm tot en met 20.0 mm.

 

Kobaltboren (HSCo of HSS-E)

• A117: Korte HSCo boor (8% kobaltgehalte) volgens DIN 1897 met een tophoek van 135 graden. Verkrijgbaar van 2.50 mm tot en met 13.00 mm.
• A777: Normale HSCo boor (8% kobaltgehalte) volgens DIN 338 met een tophoek van 135 graden. Verkrijgbaar van 0.30 mm tot en met 16.0 mm.
• A730: Morseconus HSCo boor (8% kobaltgehalte) volgens DIN 345 met een tophoek van 118 graden. Verkrijgbaar van 10.00 mm tot en met 32.00 mm

Tips en aanbevelingen bij boren in Hardox

• Tijdens het boren het proces rijkelijk voorzien van emulsie of overvloedige koelvloeistof, want het materiaal is zelfhardend. Alle warmte die vrijkomt tijdens het boren kan het materiaal verharden.
• De gewenste druk van de interne koeling is ongeveer 20 bar. Minder kan eventueel ook, maar dan moeten de snijgegevens naar beneden aangepast worden.
• Gebruik de juiste verspaningscondities passend bij de omstandigheden.
• Zorg voor een stabiel verspaningsproces – door de taaiheid van het materiaal is het belangrijk de trillingen te minimaliseren. Kies daarom voor de kortst mogelijke boor, houd de afstand tussen boor en houder zo klein mogelijk en zorg daarnaast voor een stevige opspanning van het werkstuk.
• Boor het gat in een vloeiende, non-stop beweging.
• Hardox bij voorkeur nooit voorboren, slechts licht centreren met de juiste tophoek.
• Neem uw veiligheid en die van anderen in acht en gebruik de vereiste beschermingsmiddelen.

Meer weten?

Vraag gerust informatie en advies bij uw Dormer specialist, we helpen u graag!

Gaten boren in Armox

Het boren van gaten in Armox (370T, 440T, 500T, 560T en 600T) hoeft geen probleem te zijn. Armox wordt gebruikt als pantserplaat, ballistische bescherming van voertuigen of machines voor defensieve doeleinden. De Armox-plaat is meestal niet dik, maar erg hard. Armox 600T is de hoogste klasse bepantsering en ligt – vanwege de hardheid van het materiaal – op de grens van wat technisch mogelijk is met volhardmetaalboren.

Keuze van de boor

Voor het boren in Armox zijn diverse boren beschikbaar. De beste optie is een volhardmetaalboor met interne koeling op een CNC-machine. Niet alleen is dit de meest efficiënte methode, maar ook kunnen op deze manier aanzienlijke standtijden worden behaald. Als er geen CNC-machine voorhanden is, dan kan ook voor een kobaltboor (HSCo) gekozen worden. De meeste kobaltboren in het Dormer Pramet assortiment hebben een kobaltgehalte van 8%.

Hieronder een overzicht van de boren die geschikt zijn voor het boren in Armox:

Volhardmetaalboren

Zonder interne koeling:

• R520: Deze CDX-boor heeft een convexe snijkant en een dikke ziel die voor extra stevigheid zorgt. Hierdoor is deze boor optimaal voor gebruik in CNC- en handbediende machines die geen interne koeling hebben. De maatvoering is volgens de korte DIN 6539-uitvoering. De tophoek bedraagt 130 graden. Deze boren zijn beschikbaar van 3.0mm tot en met 16.50 mm.
• R510: Dezelfde boor als bovenstaande, maar dan in een langere DIN 338-uitvoering. Verkrijgbaar van 3.0 mm tot en met 14.25 mm.

Met interne koeling:

• R457: Deze MPX-boor wordt gebruikt op CNC-machines met interne koeling. De maatvoering is volgens korte uitvoering DIN 6537 – 3xD. De tophoek bedraagt 140 graden. Verkrijgbaar van 3.0mm tot en met 20.0mm.
• R453: Idem als bovenstaand, alleen volgens de langere uitvoering DIN 6537 – 5xD. Verkrijgbaar van 3.0mm tot en met 20.0mm.

Kobaltboren (HSCo)

• A117: Korte HSCo boor (8% kobaltgehalte) volgens DIN 1897 met een tophoek van 135 graden. Verkrijgbaar van 2.50 mm tot en met 13.00 mm.
• A777: Normale HSCo boor (8% kobaltgehalte) volgens DIN 338 met een tophoek van 135 graden. Verkrijgbaar van 0.30 mm tot en met 16.0 mm.
• A730: Morseconus HSCo boor (8% kobaltgehalte) volgens DIN 345 met een tophoek van 118 graden. Verkrijgbaar van 10.00 tot en met 32.00 mm

Werkwijze

Het boren van gaten in Armox hoeft geen probleem te zijn wanneer het juiste gereedschap is gekozen. Voorts is van belang op het volgende te letten:

• Gebruik voldoende koelmiddel of emulsie. Armox is zeer abrasief voor een boor. Overvloedige en kwalitatieve smering komen de standtijd ten goede. Het gebruik van een volhardmetaalboor met interne koeling heeft daarom de voorkeur.
• Onderbreek het boorproces niet! Het onderbreken van het boren, bijvoorbeeld om te kijken hoe diep de boor zit, kan voor problemen zorgen. Niet alleen zal het lastig worden om het boorproces zonder moeilijkheden te hervatten, iedere nieuwe aanzet betekent extra slijtage op de boor. Boor het gat dus in één keer met voldoende koeling en smeermiddel, alsook de juiste snijgegevens, voor een optimaal resultaat met minimale slijtage aan de boor.

Boor het gat dus in één keer met voldoende koeling en smeermiddel, alsook de juiste snijgegevens, voor een optimaal resultaat met minimale slijtage aan de boor.

Tips en aanbevelingen

• Gebruik 20 bar druk voor de interne koeling. Als de druk voor interne koeling minder wordt, dan moeten de snijgegevens naar beneden aangepast worden.
• Gebruik de juiste verspaningscondities passend bij de omstandigheden. Hoe hoger de klasse bepantsering, hoe lager de snijgegevens vanwege de toenemende hardheid van het materiaal.
• Armox bij voorkeur nooit voorboren, slechts licht centeren met de juiste tophoek indien gewenst
• Zorg voor een stabiel en betrouwbaar verspaningsproces.
• Neem uw veiligheid en die van anderen in acht. Gebruik de vereiste beschermingsmiddelen.

Vraag gerust informatie aan uw Dormer Pramet specialist. Wij helpen u graag!

Er zijn veel verschillende staalsoorten. Deze worden gebruikt in allerlei industrieën: van de gereedschaps- en matrijzenbouw tot de luchtvaart en de algemene machinebouw. In dit artikel belichten we vijf soorten staal aan de hand van de werkstofmateriaalindeling van de Internationale Organisatie voor Standaardisatie (ISO).  

Elk materiaal heeft zijn eigen kenmerken. Er wordt specifiek ingegaan op het frezen van de volgende materialen:

• Staal
• Roestvaststaal
• Gietijzer
• Superlegeringen
• Harde staalsoorten

Staal

Staal (ISO P) is ‘s werelds belangrijkste constructie- en bouwmateriaal. Het wordt gebruikt in elk aspect van ons leven: in auto’s en bouwproducten, koelkasten en wasmachines, vrachtschepen en chirurgische scalpels. Staal is niet slechts één product. Er zijn meer dan 3500 soorten staal met veel verschillende fysische, chemische en milieu-eigenschappen. Ongeveer 75% van de moderne staalsoorten is in de afgelopen twintig jaar ontwikkeld. Als de Eiffeltoren vandaag opnieuw gebouwd werd, dan zouden ingenieurs slechts een derde van het staal nodig hebben dat oorspronkelijk is gebruikt.

Binnen de ISO-materiaalclassificering voor het machinaal bewerken wordt staal als volgt ingedeeld:

Laag koolstofstaal (P1)

Koolstofarme staalsoorten hebben een hoge vervormbaarheid. Naarmate de koolstofniveaus stijgen, neemt ook de hardheid en bewerkbaarheid toe. > 0,25% is een gebruikelijk koolstofgehalte in staal. Makkelijk bewerkbare soorten, zogenaamde automatenstalen, worden geproduceerd met toevoegingen van zwavel of lood om de bewerkingseigenschappen te bevorderen. Vanwege hun zeer lage koolstofgehalte reageren deze staalsoorten niet op warmtebehandeling. Ze worden gebruikt bij de vervaardiging van blikjes voor dranken en carrosserieën van auto’s, en als bouwstaal voor lage belastingen.

Niet- en laaggelegeerd staal met een hardheid van 160-225 HB (P2)

Dit is een brede groep van materialen, bestaande uit niet-gelegeerd koolstofstaal met een hoger koolstofgehalte (0,25-0,55) en laaggelegeerde staalsoorten met een treksterkte tot 900 N/mm².

Niet- en laaggelegeerd staal met een hardheid tot 300 HB (P3)

Dit is een groep met minder verspaanbare, niet-gelegeerde en laaggelegeerde gietstalen met een treksterkte tot 1000 N/mm².

Middelhoog tot hooggelegeerd staal (P4)

Deze staalsoorten zijn gehard en getemperd om de treksterkte te verhogen. Ook inbegrepen zijn de hoog gelegeerde gereedschapsstaalsoorten in hun gegloeide toestand. Gelegeerd gereedschapsstaal met een hoog koolstofgehalte en een totaal legeringsgehalte van meer dan 5% valt ook onder deze groep, mits ze in de volledig ontharde (verzachte) staat verkeren.

Roestvaststaal

Sinds de uitvinding, een eeuw geleden, is roestvaststaal (ISO M) een zeer belangrijk materiaal geworden door de corrosiewerende kwaliteiten. Dit maakt het perfect voor gebruik in een groot aantal verschillende omgevingen en omstandigheden. Door de toevoeging van legeringselementen zijn er verschillende soorten roestvaststaal gecreëerd. Deze worden geselecteerd vanwege hun eigenschappen, zoals hittebestendigheid of een betere bewerkbaarheid.

Populaire roestvaste staalsoorten zijn 304 en 316. Op een meer basaal niveau zijn er vijf soorten roestvrijstaal, waarvan er vier als volgt zijn ingedeeld:

Ferritisch (M1)

Ferritisch roestvaststaal bevat minder dan 0.10% koolstof en is magnetisch. Deze RVS-soort kan door het lage koolstofgehalte niet gehard worden middels een warmtebehandeling en kan ook niet hoogwaardig gelast worden. Desondanks is de toepassing toch nog behoorlijk breed.

Martensitisch (M2)

Dit type staal heeft een aantal overeenkomsten met ferritisch, maar heeft een hoger koolstofgehalte, tot  1%. Dit betekent dat ze getemperd en gehard kunnen worden en daarom zeer nuttig zijn in situaties waar de sterkte van het staal belangrijker is dan de weerstand tegen corrosie. Martensitische roestvaste staalsoorten hebben een hogere treksterkte en aanzienlijk lagere taaiheid dan andere typen en als gevolg daarvan vertoont hun bewerkbaarheid enige overeenkomst met die van zeer sterke staalsoorten.

Austenitisch (M3)

Dit is het meest voorkomende type roestvrijstaal. Het is goed voor zo’n 70% van de totale productie van roestvrijstaal. Zijn veelzijdigheid is voor een groot deel te danken aan het feit dat het goed kan worden gevormd en gelast.

Duplex (M4)

Eenvoudig gezegd is Duplex staal een combinatie van ferritisch en austenitisch staal. Deze dubbele structuur maakt het materiaal sterker.

 

Gietijzer

De term “gietijzer” (ISO K) duidt een metaalfamilie aan met een grote verscheidenheid aan eigenschappen. Het is een generieke term die, net zoals staal, een familie van metalen aanduidt. Staalsoorten en gietijzers zijn beide voornamelijk ijzer met koolstof (C) als het belangrijkste legeringselement.

Grijs gietijzer (K1)

Grijs gietijzer is heel anders dan wit gietijzer. Grijs gietijzer is gewoonlijk gemakkelijk machinaal verwerkbaar, zelfs bij hardheden in de buurt van 40 Rockwell. Het is ook bestand tegen vreten, in tegenstelling tot sommige smeedijzeren. Het wordt vaak gebruikt voor oliecarters, carters en tandwielkasten die worden gebruikt in sectoren zoals landbouw, automobiel en textiel.

Getemperd gietijzer (K2)

Temperen is een warmtebehandeling die wordt gebruikt om de taaiheid te vergroten. Het wordt gedaan om de overtollige hardheid die optreedt tijdens verharding te verminderen.

Nodulair gietijzer (K3 en K4)

Nodulair gietijzer wordt in veel toepassingen als een technisch materiaal gebruikt. Om nodulair gietijzer te produceren, wordt een kleine hoeveelheid magnesium aan het gesmolten ijzer toegevoegd. Dit verandert de gevormde grafietstructuur. Nodulair gietijzer is flexibel, net als smeedbaar ijzer, en vertoont een lineair verband tussen spanningsbelasting. Het kan in verschillende groottes en in verschillende diktes worden gegoten.

Superlegeringen

Hittebestendige materialen zoals titanium, Ti-legeringen en superlegeringen of hoogwaardige legeringen vormen de top van de staalmarkt. Ze hebben een relatief laag verbruiksaandeel (0,02% van alle staalsoorten zijn S-Groep-materialen). Superlegeringen zijn echter onontbeerlijk in extreme omgevingen, waar enorme hitte- en corrosieweerstand essentieel is.

Ti-gebaseerde legeringen (S1)

Zuiver titanium is een zilverkleurig metaal met een lage dichtheid (ongeveer de helft van het gewicht van staal) en is sterk en corrosiebestendig. Het wordt gebruikt voor orthopedische en tandheelkundige implantaten, maar het wordt meestal toegepast als een legering met onder andere ijzer, aluminium, vanadium en/of molybdeen. Titaniumlegeringen worden over het algemeen ingedeeld in drie hoofdcategorieën:

• Alfa-legeringen, die alleen neutrale legeringselementen bevatten (zoals Sn) en/of alpha-stabilisatoren (zoals Al, O) en niet warmte behandelbaar zijn.
• Alfa + beta-legeringen, die over het algemeen een combinatie van alfa- en bètastabilisatoren bevatten en in verschillende mate met warmte behandelbaar zijn.
• Beta-legeringen, die metastabiel zijn en voldoende bèta-stabilisatoren bevatten (zoals Mo, V) om de beta-fase volledig te behouden na afschrikking. Daarnaast kunnen ze met een oplossing worden behandeld en verouderd om een significante toename in sterkte te bereiken.

Fe-gebaseerde legeringen (S2)

Op ijzer gebaseerde superlegeringen zijn minder duur dan op kobalt of nikkel gebaseerde kwaliteiten. Er zijn drie soorten op Fe gebaseerde superlegeringen gecategoriseerd volgens de versterkingsmethode: martensitische, austenitische en precipitatie hardende. Toepassingen vinden we in de gehele industrie, van bouw en gereedschap maken tot gespecialiseerde medische en chemische synthesetoepassingen.

Ni-gebaseerde legeringen (S3)

Op nikkel gebaseerde superlegeringen hebben een uitzonderlijke combinatie van hoge hittebestendigheid, taaiheid en weerstand tegen corrosie. Vanwege deze kenmerken worden ze veel gebruikt in vliegtuigen en turbines voor opwekking van elektriciteit, raketmotoren, kerncentrales, chemische verwerkingsfabrieken en andere uitdagende omgevingen. Legeringen op nikkelbasis AISI 718, 725 en 925 worden vaak gebruikt bij de productie van olie en aardgas.

Co-gebaseerde legeringen (S4)

Op kobalt gebaseerde superlegeringen zijn non-ferromagnetische legeringen met hoge sterkte en taaiheid, uitstekende corrosie- en oxidatieweerstand en hoge hittebestendigheid. Kobalt kan ook worden gemagnetiseerd. De toepassingen worden gevonden in componenten van straalmotoren, prothetische apparaten, magneten en snijgereedschap.

Harde staalsoorten

Staal kan worden behandeld door intense hitte om de hardheid te beïnvloeden. Dit is afhankelijk van de hoeveelheid koolstof in het staal (alleen koolstofstaal kan worden gehard en getemperd).

Staal met een hardheid van 40-50 HRc (H1)

Staal dat is gehard en getemperd tot een hardheid van 40-50 HRc.

Wit gietijzer (H2)

Wit gietijzer wordt vaak gebruikt vanwege de goede druksterkte (voor machinebases, enz.). Het heeft echter ook een uitstekende hardheid en slijtvastheid, zelfs bij hoge temperaturen. Dit materiaal wordt gebruikt voor transportrollen en andere apparatuur die alleen slijtvast of hittebestendig hoeft te zijn en geen goede vervormbaarheid vereist. Het is relatief moeilijk om te bewerken, snijden of lassen.

Staal met een hardheid van 50-55 HRc (H3)

Staal dat is gehard en getemperd tot een hardheid van 50-55 HRc.

Staal met een hardheid van >55 HRc (H4)

Staal dat is gehard en getemperd tot een hardheid van meer dan 55 HRc.

Meer weten over de bewerking van verschillende staalsoorten?

U kunt altijd bij ons terecht voor persoonlijk advies! Of het nu gaat over frezen, boren of draaien. Stuur onze experts een bericht of bel ons op het telefoonnummer 010 208 02 40.