Home Algemene tips over ruimen
Deel dit artikel

Algemene tips over ruimen

Ruimen is een bewerking die wordt toegepast om een geboord gat zuiver rond te krijgen en om de oppervlaktekwaliteit te verhogen. Veelal is een ruimer vereist als er een bepaalde nauwkeurigheid wordt gevraagd die met boren moeilijk kan worden bereikt. Het is dus een laatste bewerking die wordt gedaan en daardoor luistert het nauw. Wanneer de bewerking niet correct wordt uitgevoerd is er een hoog uitval risico. De voorboormaat is van groot belang bij ruimer omdat er voldoende materiaal aanwezig dient te zijn om de ruimer te laten “werken”. Het is een veel voorkomende fout dat bij de voorbereiding van ruimen te weinig materiaal voor het ruimen wordt overgelaten. Daardoor zal de ruimer meer gaan wrijven of schrapen in plaats van snijden, waardoor er veel onnodige slijtage en afwijking van de gewenste diameter optreedt. Ook zal de wand van het gat niet de gewenste kwaliteit bereiken. Het is zeker zo belangrijk om niet te veel materiaal te laten staan, omdat dit ook de prestaties van de ruimer nadelig beïnvloed.

Algemene tips voor ruimen

1. Selecteer het juiste type ruimer en de optimale voeding en snijsnelheid voor het te bewerken werkstuk.

2. Zorg dat de voorgeboorde gaten de juiste diameter hebben. (Afhankelijk van de nominale maat van het gat; 0,1-0,4 onder de uiteindelijke maat)

3. Het werkstuk moet stabiel opgespannen zijn en de machine spil mag geen speling vertonen.

4. De opname waarin een ruimer met cilindrische schacht is opgespannen moet van goede kwaliteit zijn. Als de ruimer meedraait of slipt in de spantang tijdens een automatische voeding kan dat breuk van de ruimer het gevolg hebben.

5. Wanneer men een ruimer met een morseconus opspant in de bus, huls of de machinespil, gebruik dan altijd een hamer met een zachte kop. Zorg ervoor dat de morseconus en de bus, huls of machinespil schoon genoeg zijn en goed in elkaar passen, anders staat de ruimer uit het midden zodat overmaat een gevolg kan zijn.

6. Houd de uitsteeklengte van de ruimer ten opzichte van de machinespil zo kort mogelijk.

7. Gebruik aanbevolen smeermiddelen om de levensduur van de ruimer te bevorderen, en zorg dat het smeermiddel de snijkanten bereikt. Bij grijs gietijzer wordt, indien droog verspaand, perslucht aanbevolen.

8. Voorkom spaanophopingen in de spaangroeven van de ruimer.

9. Houdt ruimers scherp. Regelmatig slijpen verzekert een economisch gebruik. Het is belangrijk te weten dat een ruimer slechts met de aansnijding snijdt en niet met de fasen. Daarom behoeft alleen deze kant herslepen te worden. Nauwkeurigheid van het slijpen is erg belangrijk voor de levensduur en de prestaties van het gereedschap.

10. Voordat de ruimer nageslepen wordt, moet men de rondloopnauwkeurigheid van de ruimer tussen de centers controleren. In veel voorkomende gevallen behoeft alleen de aansnijding geslepen te worden.

Verspanend volume

Het aanbevolen verspaand volume voor het ruimen is afhankelijk van het werkstuk-materiaal en de oppervlakte gesteldheid van het voorgeboorde gat. Algemene richtwaarden voor het verspaand volume zijn in de volgende tabellen weergegeven.

Diameter van het te ruimen gatVoorgeboordVoorgeruimd
mmInchmmInchmmInch
Minder dan 4Minder dan 3/160.10.0040.10.004
Van 4 t/m 113/16 t/m ½0.20.0080.150.006
Van 11 t/m 39½ t/m 1 ½0.30.0100.20.008
Van 39 t/m 501 ½ t/m 20.40.0160.30.010

Problemen / oorzaken /oplossingen bij het ruimen

Tijdens het ruimen kunnen er problemen voorkomen. Deze zijn eenvoudig te verhelpen als duidelijk is wat de oorzaak is van het probleem. In de onderstaande tabel zijn een aantal veel voorkomende problemen opgesomd. Daarnaast worden mogelijke oorzaken weergegeven en vervolgens de oplossing die Dormer Pramet hiervoor geeft.

ProbleemOorzaakOplossing
Gebroken of gedraaide lipOnjuiste aanpassing tussen schacht en opnameZorg ervoor dat de schacht en de opname schoon en vrij van beschadigingen zijn
Snelle slijtageTe weinig verspaand volumeVerhoog het verspaand volume
Overmaats gatExtreem hoogteverschil in snijkant diameterHerslijp naar de juiste specificaties
Foutieve positie van de machinespindelRepareer en herpositioneer de machinespindel
Beschadiging aan de gereedschaphouderVervang de gereedschaphouder
Schacht van het gereedschap is beschadigdVervang het gereedschap of slijp de schacht
Onrondheid van het gereedschapVervang of herslijp het gereedschap
Assymetrische puntaanschuiningHerslijp naar de correcte specificaties
Te hoge voeding in verhouding tot de snelheidPas de snijwaarden aan volgens de snijgegevens in de katalogus of productselector
Ondermaats gatOnvoldoende hoeveelheid verspaand volumeVerhoog het verspaand volume
Er wordt te veel hitte ontwikkeld tijdens het ruimen. Het gat krimpt en zet uitVermeerder de koeling
De gereedschapdiameter is versleten en ondermaatsHerslijp tot de correcte specificatie
Te lage voeding of snijsnelheidPas de snijwaarden aan volgens de snijgegevens in de Dormer Product Selector
Het voorgeboorde gat is te kleinVerminder de hoeveelheid verspaand volume.
Ovale en conische gatenFoutieve positie van de machinespilRepareer en herpositioneer de machinespindel
Het gereedschap en het gat liggen niet in een lijnGebruik een opruimboor
Asymmetrische topaanschuinhoekHerslijp naar correcte specificaties
Slechte oppervlakte gesteldheid van het gatOvermatig verspaand volumeVerminder het verspaand volume
Versleten gereedschapHerslijp volgens specificaties
Te kleine snijkanthoekHerslijp volgens specificaties
Te schrale emulsie en snijolieVerhoog de concentratie
Stijgsnelheid en/of voeding te laag Pas de waarden aan volgens de gegevens van de Catalogus of de Dormer Product Selector
Snijsnelheid te hoogPas de waarden aan volgens de gegevens van de Catalogus of de Dormer Product Selector
Het gereedschap klemt en breekt afVersleten gereedschapHerslijp volgens specificaties
De vrijloop van het gereedschap is te kleinControleer en vervang het gereedschap of pas het aan
De breedte van de fase is te grootControleer en vervang het gereedschap of pas het aan
Het materiaal neigt te klemmenGebruik een verstelbare ruimer om de tolerantie te compenseren
Het voorgeboorde gat is te kleinVerminder het verspaand volume
Harde plekken in het te bewerken materiaalGebruik een volhardmetaal ruimer

Meer weten?

Wilt u meer weten over ruimen of misschien wel een veel voorkomend onoplosbaar probleem verhelpen. Neem gerust contact op met een van onze Experts.

Terug naar overzicht