De juiste snijolie kiezen voor uw bewerking

Moet ik snijolie gebruiken, en zo ja, welke?

Het gebruik van snijolie of koelvloeistof is bij de meeste metaalbewerkingen aan te raden. Echter zijn er bepaalde bewerkingen en materialen waar mogelijk wordt geopteerd voor een droge verspaning. Gietijzer bijvoorbeeld heeft zelfsmerende eigenschappen, wat droog verspanen mogelijk maakt indien de bewerking weinig of geen koeling behoeft. Daarnaast zijn er ook gevallen waarbij droog verspanen absoluut uit den boze is. Zo moet er bij het bewerken van RVS en het werken met boren met verwisselbare punt zeker voldoende gekoeld worden. 

In de meeste gevallen is koeling van het verspaningsproces wenselijk, in het bijzonder bij boorprocessen. Eerst en vooral zorgt het koelmiddel ervoor dat de warmteontwikkeling in zowel het werkstuk als het snijgereedschap beperkt wordt, wat dan weer de standtijd van het gereedschap ten goede komt en thermische vervorming helpt voorkomen. Het zorgt daarnaast ook voor smering tussen het gereedschap en het werkstuk, waardoor het proces versoepelt, de wrijving vermindert en dus ook de hitte die als gevolg daarvan ontstaat. Ook zorgt het gebruik van een koelmiddel voor een betere spaanafvoer. 

We belichten hieronder een drietal gangbare koelmiddelen en onderscheiden daarnaast ook het verschil tussen externe, interne en hogedrukkoeling.

Koelmiddelen

Snijolie

Snijolie is wat men noemt een puur koelsmeermiddel. Het behoeft geen verdunning met water en komt in gebruiksklare vorm voor. Het zijn meestal minerale oliën met een aantal additieven. Snijolie wordt vooral toegepast bij handmatige bewerkingen, en in het bijzonder draadsnijden en tappen. Daar is het belangrijk dat de olie voor koeling en smering zorgt zodat snijkantsopbouw wordt voorkomen.

Emulsie

Emulsie is een melkachtig olieproduct wat wordt aangelengd met water, waardoor de uiteindelijke koelvloeistof hoofdzakelijk uit water bestaat. Het wordt in vaak rijkelijke mate voorzien bij machinale bewerkingen. De primaire functie is hierbij de koeling. De constante aanvoer zorgt ervoor dat de temperatuur in het snijgereedschap niet te hoog oploopt. Daarnaast zorgt de koeldruk voor een betere spaanafvoer. Hierdoor wordt de standtijd van het gereedschap aanzienlijk verbeterd.

Perslucht

Het gebruik van perslucht als koeling komt in mindere mate voor dan metaalbewerkingsvloeistoffen, omdat het ook een vrij prijzige onderneming is. Het wordt veelal toegepast wanneer koeling door middel van emulsie niet tot de mogelijkheden behoort. In gesloten bewerkingscentra kan naar hartenlust 

koelvloeistof gebruikt worden, maar bij het bewerken van bijvoorbeeld grotere onderdelen op een open machine is dit niet zo vanzelfsprekend. Ook de eigenschappen van het te bewerken materiaal kan een reden zijn om voor perslucht te kiezen. Zo nemen bepaalde kunststoffen water op, waardoor koelvloeistof opnieuw geen optie is. Eventuele nabewerkingen kunnen er eveneens voor zorgen dat er voor perslucht geopteerd wordt. Als stalen balken nog moeten gelakt worden na de bewerking, is het niet handig emulsie of snijolie te gebruiken, daar de balken eerst weer opnieuw ontvet zouden moeten worden alvorens deze kunnen gelakt worden.

Om naast koeling en spaanverwijdering ook voor smering te zorgen, kan er aan perslucht ook fijne olie worden toegevoegd die wordt verneveld.

Externe, interne en hogedrukkoeling

Naast de verschillende soorten koelmiddel kan er ook een onderscheid gemaakt worden in de manier waarop dit wordt aangebracht.

Externe koeling

Bij externe of uitwendige koeling wordt de koelvloeistof van buitenaf aangebracht. Machinaal gebeurt dit door middel van één of meerdere spuitmonden die gericht staan op de plaats waar het gereedschap het werkstuk verspaant. Zodoende wordt de temperatuur in het verspaningsproces onder controle gehouden. Daarbij vermindert externe koeling de opbouw van een zogenaamde valse snijkant. Door de smering van het gereedschap glijdt de spaan er bij wijze van spreken vanaf en zal deze zich niet hechten.

Interne koeling

Bij interne of inwendige koeling wordt de koelvloeistof toegevoerd door middel van speciale kanalen die zich in het gereedschap bevinden. Het voordeel hiervan is dat de vloeistof precies op de goede plek terechtkomt, namelijk waar de verspaning effectief plaatsvindt. Dat is bijvoorbeeld bij het boren van diepere gaten erg handig. Ook bij inwendige koeling zorgt de koeldruk voor een betere spaanafvoer. Dit alles verlengt de standtijd van het gereedschap.

Hogedrukkoeling

Hogedrukkoeling is een techniek die wordt toegepast bij het draaien. In de houder is een spuitmond voorzien die een fijne en zeer precieze straal spuit op de plaats waar de spaan wordt gemaakt. Dit gebeurt meestal met een druk van ongeveer 70 tot 80 bar, waardoor de straal eigenlijk functioneert als een soort hydraulische wig die de spaan helpt verwijderen. In sommige toepassingen wordt de druk nog verder opgevoerd tot soms wel 200 bar.

Tips en aanbevelingen

• Let er bij inwendige koeling op dat niet alle gereedschapshouders hiervoor geschikt zijn.
• Bij machinaal verspanen wordt vaak in ruime mate gebruik gemaakt van koelvloeistof. De reservoirs waarin deze vloeistof wordt opgeslagen moeten schoon en bacterievrij zijn en blijven.
• Het juiste koelmiddel gebruiken is belangrijk, maar blijft ondergeschikt aan de juiste gereedschapskeuze.
• Zorg zoals bij iedere verspaning voor een stabiel proces met de juiste snijgegevens.
• Neem uw veiligheid en die van anderen in acht en gebruik vereiste beschermingsmiddelen om letsel te voorkomen.
• Vraag gerust informatie en advies bij uw Dormer specialist, we helpen u graag!

Voor meer informatie kunt u ook altijd contact opnemen met een van onze experts.